BOEİNG 787'LER YOSUNLA ÇALIŞACAK

TURİZMİN SESİ

---

Pegasus Havayollarının Boeing'ten satın aldığı 737-800 tipi uçağın teslim töreni için Seattle'ye giden Türk gazetecilere, Boeing firmasınca brifingler verildi ve uçak fabrikaları gezdirildi. Brifingler sırasında verilen bilgiye göre, Pegasus'un da aldığı 737-800'lerden 1998'den bu yana Avrupalı operatörlere 890 adet satıldı.

Petrol fiyatlarındaki artışlar ve geleceğe dönük olumsuz beklentiler neticesinde Boeing, uçaklarda jet yakıtına alternatif yakıt arayışına geçti. Bu çerçevede, bio yakıt için bir çalışma başlatıldı. Boeing yetkilileri, bu konuda şu bilgiyi verdi: "Petrol fiyatlarının yeni dönemde tekrar yükselmesini bekliyoruz. Fiyatlar böyle kalmayacak. O yüzden bio yakıtlara ağırlık verilmeli. Biz de, salicornia, camelina, jatropha, euphorbia (sütleğen) ve yosun bitkilerinden bio yakıt üretmek için çalışıyoruz. İlk tespitlerimize göre en fazla yakıt üretimi yosunlarda olacak. Yosunlarla ilgili araştırma da devam ediyor.

Bio yakıtların varil fiyatı şu an için 70-90 dolar. Bu yüksek bir maliyet. Ancak bu rakam çalışmaların sonunda çok aşağılara düşecek. Ayrıca bio yakıtlar, uçak yakıtı ile karıştırılarak, kullanılacak. Havacılık sektörü için 70 milyar galon yakıt gerekiyor. Bu petrol tüketiminin yüzde 6'sı. Söz konusu yakıt, bio yakıt üretimiyle karşılanabilir diye düşünüyoruz. Örneğin cetrede bitkisi için Meksika büyüklüğünde bir ülkede ekim yapılması gerekiyor. Ama yosun için daha küçük alan yeterli görünüyor. Yaptığımız çalışmalarda tek bir ürüne bağlı kalınmadan, de ğişik bitki karışımlarıyla bio yakıt üretilmesi üzerinde duruyoruz.

Boeing'in bu çalışması, hem müşterilerin talebi, hem daha ucuz yakıt üretilmesi, hem de çevre için gerçekleştiriliyor." Seattle'deki incelemeler sırasında Boeing'in 787 uçağı da Türk gazetecilere tanıtıldı. Firma yetkililerinin "Oyunu değiştiren uçak" olarak niteledikleri Boeing 787 uçağından şu ana kadar 4 adet üretildi, ancak bu uçakların sadece yerdeki testleri gerçekleştirildi. 787'nin ilk test uçuşu bu yılın ikinci yarısında gerçekleştirilecek. İlk teslimat da ilk siparişi veren Japon ANA firmasına 2010 yılının ilk çeyreğinde yapılacak.

Kompozit malzemeden imal edilen ilk uçak olma özelliğine de sahip 787, işletme maliyetinde yüzde 10, yakıt maliyetinde ise yüzde 20 tasarruf sağlayacak. Karbon monoksit emisyonunu da yüzde 20 azaltacak yeni uçakta gürültü alanı yü zde 60 daralacak. Kompozit malzeme nedeniyle 787'nin dış yüzeyinin de daha sağlam olduğu belirtilirken, firma yetkilileri, "kompozit gövde ve bakım masraflarından dolayı 787'nin dünyanın en iyi uçağı olacağı" öngörüsünde bulunuyor. Bu arada günümüzdeki satış fiyatı 150 ile 205,5 milyon dolar arasında değişen Boeing 787 tipi uçak, daha test uçuşu dahi yapılmadan satış rekoru kırdı.

Aeroflot, Air Canada, ANA, QATAR, Air China, Airberlin, Seychelles, Atlantic, Uzbekistan, Continental Airlines, Aeromexico, Gulfair, Air India, Vietnam Airlenes, Air Pacific, Öet, Shanghai Airlines, TUİ gibi havayolu şirketlerinin de aralarında bulunduğu 58 firma, Boeing'e yaklaşık bin uçak için sipariş verdi. Ancak, küresel ekonomik kriz nedeniyle bazı siparişler iptal edildi ve şu ana kadar 879 adet uçağın satışı yapıldı.

787'de uçağın iç yapısı tamamen değiştirilirken, yolculara daha geniş oturma alanları sağlandı, bagaj kabinleri büyütüldü, pilot ve hosteslerin dinlenmeleri için de bagaj bölümünün üzerinde yerler oluşturuldu. Pilot kabini de oldukça genişletildi. Perdelerin olmadığı yeni uçağa düğmeye basarak karartılacak camlar konuldu. İç aydınlatmada da renk değişimi sağlayacak bir sistem kuruldu. Diğer uçaklardan farklı olarak kurulan Dream Lıner'de müşterilere uç ak koltuklarından, mutfak malzemesine, yer ve koltuk döşemelerinden diğer araç gereçlere kadar uçak malzemelerini alternatifler arasından seçme imkanı da tanındı.

10 günde bir 737 tipi uçak üreten Boeing firması, 787 üretimini ise 17 günde bir gerçekleştirecek. Bu arada yapılan tespitler sonrasında Boeing 767'ler 6, 777'ler 8, 787'ler ise 12 yılda bir ağır bakıma girecek. 787'nin diğer bakımları da emsal uçaklardan daha uzun aralıklarla gerçekleştirilecek. Öte yandan; Boeing yetkilileri, yeni dönemde Türk Hava Yollarını da 787'nin müşterisi olarak görmek istediklerini bildirdi.