EDİRNE VE SELİMİYE HAKKINI ALACAK

TURİZİMİN SESİ

---

Edirne Belediye Başkan yardımcısı Namık Kemal Döleneken , konuyla ilgili olarak hazırladığı geniş raporunda, “Selimiye Camii ve Külliyesi'nin Dünya Kültür Mirası Listesine alınması çalışmaları ilgili kurumlarla koordinasyon sağlanarak Edirne Belediyesi tarafından yürütülmektedir. Süreç son aşamada olup, önemli bir sorun çıkmadıkça, Edirne ve Selimiye büyük olasılıkla 2011 Haziran ayında UNESCO içindeki süreç izlenerek hak ettiği unvana kavuşacaktır.

Edirne Belediyesi Başkanlığınca Alan Başkanı olarak görevlendirilmem nedeniyle çalışmaların yürütülmesi ve koordinasyonu tarafımdan yürütülmektedir. Bu görevi yürüttüğüm dört yıla yakın süre boyunca, zaman zaman sorunlar yaşamakla birlikte, tüm kurum, kuruluş ve kişilerin ortak hedef doğrultusunda, büyük bir özveriyle katkıda bulunduğunu belirtmek isterim.

Edirne Belediyesi tarafından hazırlanan başvuru dosyasını yerinde incelemek ve gözlemlemek amacıyla, ICOMOS tarafından raportör olarak görevlendirilen uzman Ratish Nanda 5-7 Ekim tarihlerinde UNESCO tarafından kendisine verilen görev doğrultusunda Hazırladığımız başvuru dosyası ve yerinde gerekli çalışmalarını yürütmüştür. Bu çalışma Belediye, Valilik, Vakıflar gibi kurumlara yapılan ziyaretler ve burada yürütülen görüşmelerin yanı sıra, Selimiye Camii ve Külliyesi Dünya Kültür Mirası Merkezinde (Hafızağa Konağı) yapılan toplantılarla sürdürülmüştür. Yine Selimiye Camii ve Külliyesi ile tampon bölgede Belediye ve Bakanlık uzmanlarıyla birlikte incelemeler yapılmıştır.

Bu inceleme, toplantı ve diğer çalışmalar sırasında gerek ICOMOS uzmanı ile gerekse kendi aramızda birçok konu konuşulmuştur. Bu konuşmaların ve tartışmaların bir bölümü doğrudan konuyla ilgili resmi değerlendirmeler olmakla birlikte, doğal olarak büyük bir bölümü de sohbet olarak gerçekleşmiş ve nesnel ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri de içermektedir.

Nitekim Uzman Ratish Nanda ile de farklı konular üzerine değerlendirmeler yapılmıştır. Bu sohbetlerin ve değerlendirmelerin resmi olmadığı ve bir rapor sayılmaması gerektiği Uzman tarafından altı çizilerek özellikle belirtilmiştir. Ancak 7 Ekim Perşembe Günü bilgilendirme ve katılım sağlamak üzere ilgili kuruluş temsilcilerini davet etmiş, aralarında Vakıflar Bölge Müdürü Hayati Binler, Müze Müdürü Hasan Karakaya, Bölge Koruma Kurulu Müdürü Ömer Eren, Kültür ve Turizm Bakanlığı Uzmanı Evrim Ulusan ve Mimarlar Odası Başkanı Attila Ergin'in de bulunduğu toplantıda açıklamalar yapmış soruları yanıtlamıştır. Bu toplantının bir bölümüne Belediye Başkanı sayın Hamdi Sedefçi de katılmıştır.

Bu toplantıda Selimiye Çevresi Kentsel Tasarım Projesi gündeme geldiğinde, daha sağlıklı bir veritabanı oluşturmak amacıyla ICOMOS Uzmanı Ratish Nanda Bu toplantıda Selimiye ile Eski Cami arası alanın tümüyle yayalaştırılabilmesi ve mevcut yaya alanlarıyla bütünleştirilebilmesi konusunda da yardımcı olabileceği değerlendirmesiyle toprak altındaki varlıkların tesbiti için Georadar araştırılması yapılabileceğini ve işe sonra başlanmasını öneri olarak dile getirmiştir. Bu konudaki çalışmanın da bir hafta on gün içinde bitirilebileceğini söyleyerek işe hemen başlanabileceğini kabullenmiştir.

Bu çalışmalar Kültür ve Turizm Bakanlığı Uzmanı Evrim Ulusan Tarafından her aşamasında izlenmiştir. Bakanlık Uzmanının tüm çalışmalara ilişkin bir tutanak raporu Bakanlığa iletmiştir. Ancak bu tutanak raporun çalışmaları yürüten Edirne Belediyesine dahi iletilmeyeceği tarafımıza bildirilmiştir. Bu rapor bir nihai belge ve karar niteliğinde olmayıp özel toplantı tutanağıdır. zaten UNESCO Kültür Mirası Alanı tüm tarafların katıldığı bir Alan Yönetimi tarafından kurumların koordineli ortak çalışması ile yürütülmektedir. Anlaşıldığı kadarıyla Bakanlık Uzmanı Evrim Ulusan'ın raporu ya da bir bölümü basına servis edilmiştir.

Selimiye Camii ve Külliyesi Dünya Kültür Mirası çalışmaları büyük emek verilerek ve zorlu bir süreçten geçilerek bu güne gelmiştir. Tüm kurum ve kuruluşlar özverili ve hoşgörülü bir yaklaşımla bu önemli görevin gerektirdiği sorumluluk anlayışını sürdürmüşlerdir. Sürecin son aşamalarında bu süreci olumsuz etkileyecek çaba ve girişimlerden uzak durulması gereği açıktır. Tüm Kurum, Kuruluş ve kişilerin tarihi sorumluluklarını unutmadan, üzerlerine düşen görevleri yürütmelerinde yarar vardır.

Ratish Nanda'ya, Edirne Belediyesi tarafından, Selimiye Çevresi Kentsel Tasarım Projesi'nin sunumunun yapılması bir zorunluluk değildir. Belediye bunu yapmaksızın da projeyi sürdürebilecek iken, ilerde doğabilecek tartışmaların önünü almak için projeyi Uzman'ın bilgisine sunmuştur. Nitekim Uzman'ın proje ile ilgili önerileri kendi kişisel mimarlık bakış açısı ile ilgilidir. Bilindiği gibi ICOMOS Genel Merkezi Sekreteryasında da bazı konuların netleştirilmesi ve ek bilgi yollanması talep edilmiş olup bu hazırlıklar tarafımızdan tamamlanmış ve Kültür ve Turizm Bakanlığına yollanmış bulunmaktadır.

Sürecin yürürlükteki takvimine göre Uzman Ratish Nanda Raporunu Kasım Ayı sonunda ICOMOS'a sunacak ve ICOMOS Genel Kurulu Şubat Ayında yapacağı tartışmalardan sonra son şeklini vererek UNESCO ilgili Komisyonuna gönderecektir. Yani Uzmanımız henüz raporunu yazmadığı gibi, görevi de yalnızca bir raportörlükle sınırlı olup karar mercii değildir. Kaldı ki Uzman projenin Selimiye ve Külliyesi'nin Dünya Kültür Mirası olması aşamasında tartışılacağından söz etmemiştir. Ratish Nanda Edirne'nin Tarihi Kent Merkezinin tümüyle Dünya Kültür Mirası Olması gerektiğini söylemiştir. Bu aşamada alanda büyük değişiklik olamayacağı için de Selimiye ve Külliyesi Dünya Kültür Mirası Listesine girdikten sonra bu başvuruyu yapmamızı önermiştir. Ratish Nanda ancak tüm kent merkezi için yapılacak bu ikinci başvuru sırasında uygulanacak projenin tartışma konusu olabileceğini vurgulamıştır.

Görüldüğü gibi tartışmaların büyük bölümü bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Bu konuda üzerimize düşen bilgilendirme görevini eskiden olduğundan daha da yoğun bir şekilde yürütmemizin gerekliliği bu yaşanan süreçte bir kez daha ortaya çıkmış bulunmaktadır. Birlikte yönetebilme için daha yaygın bilgilenmenin sağlanması bağlamında tüm kurum ve kuruluşların da Alan Yönetimine gerekli yardımı göstermesinin önemi açıktır. Selimiye ve Külliyesi'nin UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde resmen yer alacağı Haziran Ayına kadar hepimize düşen önemli görevler bulunmaktadır. Alan Yönetimi olarak her türlü soru, eleştiri ve değerlendirmelerinize açık olduğumuzu bir kez daha belirtir, bu yoldaki desteklerinizin artarak süreceğine olan inancımızı