TARİHİN MERKEZİNE SEYAHAT, FOTOĞRAF VE OSMANLI KÖKLERİNİN YENİDEN KEŞFİ

TURİZMİN SESİ

Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi (ANAMED), Ömer M. Koç Koleksiyonu’nda yer alan, II. Abdülhamid’in 1886 yılında Söğüt civarı için verdiği keşif gezisi talimatı sonucu hazırlanmış ve Almanya şansölyesi Otto von Bismarck’a gönderilmiş üç cilt fotoğraf albümünü gün yüzüne çıkardı. “Tarihin Merkezine Seyahat: Fotoğraf ve Osmanlı Köklerinin Yeniden Keşfi (1886)” adlı sergi kapılarını ziyaretçilere açtı. Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi (ANAMED), II. Abdülhamid’in özel bir keşif gezisi misyonuyla hazırlatıp Almanya şansölyesi Otto von Bismarck’a hediye ettiği üç cilt fotoğraf albümünü merkezine alan sergiyi tarih ve fotoğraf meraklılarına sunuyor. Küratörlüğünü Bahattin Öztuncay, Ahmet Ersoy ve Deniz Türker’in üstlendiği, tasarımını ise Yeşim Demir Pröhl’ün yaptığı sergi ziyaretçilerle buluştu.

1886 yılında II. Abdülhamid’in talimatıyla Yıldız Sarayı Kütüphanesi için bir düzineden fazla fotoğraf albümü hazırlandı. Osmanlı İmparatorluğu ile Almanya’nın siyasi ilişkilerinin güçlendiği 19. yüzyıl sonunda, sultan tarafından Bismarck’a armağan edilen bu gösterişli albümlerden üçü, 2017’de Ömer M. Koç Koleksiyonu’na eklendi. Albümler, Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk başkenti Bursa ile Yenişehir, İznik, Söğüt ve Bozüyük gibi erken Osmanlı yerleşim birimlerini kapsamlı olarak belgelemek amacıyla, Hoca Ali Rıza, Sururili Ahmed Emin, Ahmet Şekûr ve Mehmed Emin gibi dönem¬in önde gelen fotoğrafçı ve ressamlarından oluşan keşif heyet¬inin bölgedeki çalışmaları sonucu oluşturuldu.

Paspartulanan ve altlarına özenli el yazısı ile Osmanlı Türkçesi ve Fransızca açıklamaların eklendiği fotoğraflar, yerleşim yerleri, mimari yapılar ve peyzaj hakkında detaylı bilgiler içeriyor. Keşif gezisi rotasındaki dramatik manzara, kasaba ve anıtların yanı sıra bölge sakinleri, özellikle çevrede yaşayan Türkmen yörük aşiretlerinin kaydedildiği orijinal fotoğraflar, kendilerine farklı koleksiyonlardan eşlik eden tamamlayıcı belge, görsel ve yayınlarla birlikte ilk kez bir arada ANAMED Galerisi'nde sergileniyor. Aynı zamanda Fransız Gaumont Pathé arşivinden Bursa’nın bilinen ilk video görüntüleri Arçelik’in teknoloji sponsorluğu ile ziyaretçilere sunuluyor.

“Tarihin Merkezine Seyahat: Fotoğraf ve Osmanlı Köklerinin Yeniden Keşfi” 1886 keşif gezisini, 19. yüzyıla ait yeni görsel teknoloji olan fotoğrafın tarihsel anlatı, hanedan efsaneleri ve aşiret hatıraları gibi daha eski bilgi türleriyle harmanlanışına ilişkin bir örnek olarak değerlendiriyor. Sergi, arşiv belgelerinin izinde ziyaretçilere keşif gezisi rotasında eşlik ediyor; Osmanlı İmparatorluğu’nun köklendiği toprakların, bu efsanevi coğrafyanın uzak geçmişine dair var olan hafıza katmanlarının fotoğraf yoluyla nasıl geri kazanıldığını ve yeniden yaratıldığını ortaya koymayı hedefliyor. “Tarihin Merkezine Seyahat: Fotoğraf ve Osmanlı Köklerinin Yeniden Keşfi (1886)” 30 Eylül 2018’e kadar ziyaret edilebilir.